Öyle görülüyor ki “stresten kurtulma” günlük tartışmaların merkezinde daha sık yer almaya başlamakta. Radyoda, ekonominin getirdiği gerilimde, işini kaybetme endişesinde ve çok zorlu işlerde hep stresten bahsedildiğini duyuyoruz. Haberler ve dergiler tek bilgi kaynağınız ise, yaşanan bu stresin olumsuz olduğu sonucuna varmanız oldukça kolaydır. Fakat stres sizin için hep olumsuz mudur? Stresin olumlu özellikleri de bulunur mu?
İçindekiler
Stres Seviyesini Azaltmaya Çalışmak
Bir miktar stresin aslında birçok açıdan size “iyi” geldiğini öğrenmek şaşırtıcı olabilir. İşin sırrı hayatınızda stresten kurtulma yerine stres seviyesini azaltarak stresten fayda sağlamaktır. Sağlıklı bir vücudun suya ihtiyaç duyması gibi, sağlıklı bir vücut sağlığını korumak için bir miktar strese de ihtiyaç duyar. Tıpkı, sağlıklı bir vücudun çok fazla suya (veya strese) maruz kaldığında, boğulma (veya kalp krizi) gibi olumsuz sonuçlarla karşılaşması gibi.
Muhtemelen stresin sizin için nasıl faydalı olabileceğini merak ediyorsunuz. Öncelikle farklı türde stresler olduğunu belirterek başlamama izin verin. Fiziksel ve duygusal stresler, diğer türler içinde gündelik olarak maruz kaldıklarımızdır. Faturaları ödeme endişesi veya sırtınızda fark ettiğiniz bir şişkinlik, duygusal strese dahil olabilir. Bu tür bir endişenin olumlu tarafı ise endişenin getirdiği rahatsızlıkları önlemek için sizi harekete geçirmesidir. Bu durumda stres oturup bir bütçe yapmanız veya doktorunuzdan randevu almak için telefon etmeniz için sizi motive edecektir. (Zaten yoğun stresin olumsuz taraflarına çok aşina olmamız nedeniyle burada onlardan bahsetmekten sakınıyorum.)
Fiziksel Stresi Azaltmak
Fiziksel stres de aynı şekilde yararlı olabilir. Bir dakika düşünün… Ağırlık kaldırdığınız veya kardiyovasküler egzersiz yaptığınızda vücudunuzu stres altına sokarsınız. Vücudunuzu, daha fazla oksijen kullanmasına ve uzaklaştırılması gereken atıkları daha fazla üretmesine neden olan çok sayıda kas kasılmasının yarattığı bir fiziksel strese maruz bırakırsınız. Bu durum da oksijence zengin kana duyulan ihtiyacı arttırmak suretiyle dolaşım sisteminiz üzerinde baskı oluşturur. Kalp daha hızlı atmaya başlar ve akciğerler daha yüksek hacimde havayla dolar. Kısacası, koştuğunuzda daha zor nefes alırsınız.
Bu fiziksel efor, kalp damar sağlığını iyileştirerek vücudu stres kaynağına adapte olmaya zorlar. Nabzı ve tansiyonu düşürerek sürekli kasılan bir kas olan “kalp” üzerindeki yükü hafifletir. Bu egzersize bağlı stres aynı zamanda akciğerlerinizin fonksiyonel kapasitesini de arttırarak onları daha etkin hale getirir. Tıpkı kalpte olduğu gibi, akciğerlerin daha etkin hale gelmesi de üzerlerindeki stresi azaltır. Daha çok stresin daha az strese yol açtığını fark etmek mantık dışı görünüyor!
Stresten Kurtulmak
Egzersize bağlı fiziksel strese dair bu örnekler aynı zamanda “çok fazla” sınırı ile kısıtlanmaktadır. Çok uzun mesafe veya çok uzun sure koşarsanız vücudunuz bir hasar (örneğin kaval kemiğinde çatlaklar) veya aşırı ağrı ile size karşılık verebilir. Her iki örnek de vücudunuzun size etkili bir şekilde “bir daha bunu yapma” deme şeklidir. Ağırlık kaldırmanın yarattığı fiziksel stres de aynı şekilde vücudu adapte ederek iskelet-kas sisteminin daha güçlenmesini sağlar. Koşmada olduğu gibi, bu düzeyde bir efor, dinlenme ve toparlanma süreci ile dengede tutulmalıdır aksi takdirde atlet aşırı egzersizden bitkin düşecektir. Bu da vücudunuzun size “yavaşla” veya “durdur şunu” demesinin etkili bir yoludur ki bu durum sınırların ne kadar ötesine geçtiğinize bağlıdır. Yani stresten kurtulma durumu her zaman örnekte olduğu gibi avantaj sağlamayabilir.
Yakında radyoda stresin zararlı etkilerine ve sağlığınız için nasıl korkunç bir tehdit olduğuna değinen başka bir hikaye duyacak veya bir dergide bu konuyla ilgili başka bir yazı okuyacaksınız. Umarım bu hikayelerin “bütün” stresler yerine “çok fazla” stresi işaret ettiğini unutmazsınız. Şans eseri, strese karşı “biraz iyidir” tutumunu benimsemek, stresten kurtulma yerine stresin olumlu taraflarını algılayabilmeniz nedeniyle, yaşayabileceğiniz duygusal endişeyi gerçekten azaltabilir. Unutmayın, dengede tutuldukça, biraz stres hayatınızda gerçekten sağlıklı ve olumlu bir etki yaratabilir.
